Tầm soát và điều trị đau lưng

Đau thắt lưng là tình trạng rất phổ biến. Nó có thể là do căng (chấn thương) cơ hoặc gân ở lưng. Các nguyên nhân khác bao gồm viêm khớp, các vấn đề về cấu trúc và chấn thương đĩa đệm. Cơn đau thường thuyên giảm khi nghỉ ngơi, tập vật lý trị liệu và dùng thuốc. Giảm nguy cơ đau thắt lưng bằng cách giữ cân nặng hợp lý và luôn vận động.

Đau thắt lưng là gì?

Đau thắt lưng có thể do nhiều nguyên nhân: chấn thương hay bệnh lý vùng gân cơ hoặc cột sống thắt lưng – thường gặp nhất là chấn thương cơ hoặc gân ở lưng.

Tình trạng đau có thể từ nhẹ đến nặng. Trong một số trường hợp, cơn đau có thể gây khó khăn hoặc không thể đi lại, ngủ, làm việc hoặc thực hiện các hoạt động hằng ngày.

Thông thường, cơn đau thắt lưng sẽ thuyên giảm khi được nghỉ ngơi, dùng thuốc giảm đau và tập vật lý trị liệu. Tiêm Corticoid và các liệu pháp như nắn xương hoặc nắn khớp xương có thể làm giảm đau và giúp quá trình điều trị bệnh. Trong một số chấn thương và tình trạng bệnh lý của cột sống có thể cần phải được phẫu thuật.

Đau thắt lưng phổ biến như thế nào?

Khoảng 4/5  người bị đau thắt lưng vào một thời điểm nào đó trong cuộc sống. Đó là một trong những lý do phổ biến nhất mà người bệnh cần gặp bác sĩ để tư vấn. Một số người có khả năng bị đau lưng hơn những người khác. Các yếu tố nguy cơ gây đau lưng dưới bao gồm:

• Tuổi tác: Người trên 30 tuổi bị đau lưng nhiều hơn. Đĩa đệm (mô mềm, mô đệm cho xương ở cột sống) bị hao mòn theo tuổi tác. Khi các đĩa đệm này suy yếu và mòn đi, có thể dẫn đến đau và cứng khớp.
• Cân nặng: Những người bị béo phì hoặc mang vác vật nặng có nhiều khả năng bị đau lưng. Trọng lượng dư thừa gây áp lực lên các khớp và đĩa đệm.
• Sức khỏe tổng quát: Cơ bụng bị suy yếu không thể nâng đỡ cột sống, có thể dẫn đến căng cơ lưng và bong gân. Những người hút thuốc, uống rượu quá mức hoặc lối sống ít vận động có nguy cơ cao bị đau lưng.
• Nghề nghiệp và lối sống: Các công việc và hoạt động đòi hỏi phải nâng vật nặng hoặc cúi người có thể làm tăng nguy cơ chấn thương lưng.
• Các vấn đề về cấu trúc: Đau lưng dữ dội có thể do các bệnh lý, chẳng hạn như vẹo cột sống, thoái hóa cột sống, viêm dính đốt sống… làm thay đổi cấu trúc và vị trí ban đầu của cột sống.
• Bệnh tật: Những người có tiền sử gia đình bị thoái hóa khớp, một số loại ung thư và bệnh khác có nguy cơ cao bị đau thắt lưng.
• Sức khỏe tâm thần: Đau lưng có thể do trầm cảm và lo lắng.

Triệu chứng của đau thắt lưng là gì?

Các triệu chứng đau thắt lưng có thể đến đột ngột hoặc xuất hiện  nặngdần. Đôi khi, cơn đau xuất hiện sau một sự kiện cụ thể, chẳng hạn như cúi xuống để nhặt một thứ gì đó. Những lần khác, bạn có thể không biết điều gì đã gây ra cơn đau.

Cơn đau có thể sắc nét hoặc âm ỉ và nhức, và nó có thể lan xuống dưới hoặc xuống mặt sau của chân (đau thần kinh tọa). Nếu bạn căng lưng trong một hoạt động, bạn có thể nghe một tiếng “rắc” khi nó xảy ra. Cơn đau thường tồi tệ hơn ở một số tư thế nhất định (như cúi xuống) và đỡ hơn khi bạn nằm.

Những triệu chứng khác của đau thắt lưng bao gồm:

• Căng cứng khớp: Có thể khó di chuyển hoặc giữ thẳng lưng. Bạn sẽ mất một thời gian để đứng dậy khi ngồi và bạn có thể cảm thấy cần đi bộ hoặc vươn vai để thả lỏng cơ thể. Bạn cảm nhận sự hạn chế trong vận động.
• Các vấn đề về tư thế: Nhiều người bị đau lưng khó đứng thẳng. Bạn có thể đứng khom, với thân của bạn lệch sang một bên thay vì thẳng hàng với cột sống của bạn. Phần lưng dưới của bạn có thể trông phẳng thay vì cong.
• Co thắt cơ: Sau khi bị căng cơ, các cơ ở lưng dưới có thể bị co thắt hoặc co cứng không kiểm soát được. Co thắt cơ có thể gây đau đớn tột độ và gây khó khăn hoặc không thể đứng, đi lại hoặc di chuyển.

Nguyên nhân gây ra đau thắt lưng là gì?

Nhiều chấn thương, tình trạng và bệnh tật có thể gây ra đau thắt lưng bao gồm:

• Căng cơ và bong gân: Căng lưng và bong gân là nguyên nhân phổ biến nhất của đau lưng. Bạn có thể bị chấn thương cơ, gân hoặc dây chằng khi nâng vật quá nặng hoặc nâng không an toàn. Một số người căng lưng bằng cách hắt hơi, ho, vặn người hoặc cúi xuống.
• Gãy xương: Các xương ở cột sống có thể bị gãy khi gặp tai nạn, như tai nạn xe hơi hoặc ngã. Một số tình trạng nhất định (chẳng hạn như thoái hóa đốt sống hoặc loãng xương) làm tăng nguy cơ gãy xương
• Sự cố đĩa đệm: Đĩa đệm đốt sống (xương cột sống nhỏ). Đĩa đệm có thể trượt ra khỏi vị trí của chúng trong cột sống và đè lên dây thần kinh. Đĩa đệm cũng có thể bị rách (thoát vị đĩa đệm). Theo tuổi tác, các đĩa đệm có thể phẳng hơn và được bảo vệ ít hơn (bệnh thoái hóa đĩa đệm)
• Các vấn đề về cấu trúc: Một tình trạng được gọi là hẹp ống sống xảy ra khi cột sống quá hẹp so với tủy sống. Một thứ gì đó chèn ép tủy sống có thể gây ra đau dây thần kinh tọa nghiêm trọng và đau thắt lưng. Vẹo cột sống (độ cong của cột sống) có thể dẫn đến đau, cứng và khó cử động
• Viêm khớp: Viêm xương khớp là loại viêm khớp phổ biến nhất gây đau thắt lưng dưới. Viêm cột sống dính khớp gây ra đau thắt lưng dưới, viêm và cứng cột sống
• Bệnh tật: Các khối u cột sống, nhiễm trùng và một số loại ung thư có thể gây đau lưng. Các tình trạng khác cũng có thể gây đau lưng bao gồm sỏi thận và chứng phình động mạch chủ bụng
• Trượt đốt sống thắt lưng: Tình trạng này khiến các đốt sống ở cột sống bị trượt ra khỏi vị trí. Trượt đốt sống thắt lưng dẫn đến đau thắt lưng và thường là đau chân

Đau thắt lưng được chẩn đoán như thế nào?

Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng và khám sức khỏe. Để kiểm tra xương gãy hoặc các tổn thương khác, bác sĩ có thể yêu cầu chụp phim X-Quang, có khi cần đến chụp cộng hưởng từ hay CT scan nhằm giúp bác sĩ nhìn thấy hình ảnh về đốt sống, đĩa đệm, cơ, dây chằng và gân.

Bác sĩ có thể chỉ định:

• X-quang cột sống, sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh của xương
• Cộng hưởng từ, sử dụng nam châm và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh của xương, cơ, gân và các mô mềm khác
• Chụp cắt lớp, sử dụng tia X và máy tính để tạo hình 3D của xương và mô mềm
• Đo điện cơ (EMG) để kiểm tra dây thần kinh và cơ và kiểm tra các bệnh có tổn thương dây thần kinh như bệnh ngoại biên thần kinh đái tháo đường, bệnh viêm đa rễ thần kinh…

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau, bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm nước tiểu. Xét nghiệm máu có thể phát hiện các dấu hiệu di truyền đối với một số bệnh lý gây đau lưng (chẳng hạn như viêm cột sống dính khớp). Xét nghiệm nước tiểu để kiểm tra sỏi thận, gây đau hạ sườn (hai bên hông lưng).

Các phương pháp điều trị đau thắt lưng là gì?

Đau lưng thường thuyên giảm khi nghỉ ngơi, chườm đá và dùng thuốc giảm đau. Sau một vài ngày nghỉ ngơi, bạn có thể bắt đầu sinh hoạt bình thường. Duy trì hoạt động làm tăng lưu lượng máu đến khu vực này và giúp chữa bệnh.

Các phương pháp điều trị đau thắt lưng khác tùy thuộc vào nguyên nhân bao gồm:

• Thuốc: Bác sĩ có thể ghi toa thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoặc thuốc giảm đau thông thường như Paracetamol, các loại thuốc giãn cơ cũng có thể được sử dụng
• Vật lý trị liệu: Bài tập vật lý trị liệu có thể tăng cường cơ bắp để giúp hỗ trợ cột sống. Bài tập vật lý trị liệu cũng cải thiện tính linh hoạt và giúp bạn tránh chấn thương khác
• Các phương pháp nắn chỉnh xương: có thể giúp các cơ bị căng được thư giãn, giảm đau và cải thiện tư thế. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau, bạn có thể cần nắn xương hoặc dùng phương pháp điều chỉnh thần kinh cột sống. Liệu pháp xoa bóp cũng có thể giúp giảm đau lưng và phục hồi chức năng
• Tiêm: Bác sĩ sử dụng tiêm thuốc vào khu vực gây đau như tiêm steroid làm giảm đau và giảm viêm
• Phẫu thuật: Một số chấn thương và thoát vị đĩa đệm đôi khi cần phải được phẫu thuật. Có rất nhiều kỹ thuật, đặc biệt là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, tuy nhiên vấn đề tái phát sau phẫu thuật là vẫn có

Có thể phòng ngừa đau thắt lưng được không?

Bạn không thể ngăn chặn cơn đau thắt lưng do bệnh lý tại cột sống hoặc các vấn đề về cấu trúc cột sống mà chỉ làm giảm bớt tình trang đau.

Để giảm nguy cơ chấn thương lưng, bạn nên:

• Duy trì cân nặng hợp lý: Trọng lượng dư thừa gây áp lực lên đốt sống và đĩa đệm
• Tăng cường cơ bụng: Tập pilates và các chương trình tập thể dục khác tăng cường các cơ cốt lõi hỗ trợ cột sống
• Nâng đúng cách: Để tránh chấn thương, hãy nhấc bằng chân (không phải lưng). Giữ đồ nặng gần cơ thể của bạn. Cố gắng không vặn thân khi bạn đang nâng

DỰ HẬU

Dự hậu phụ thuộc vào nguyên nhân gây đau. Hầu hết những người bị căng cơ lưng và bong gân đều bình phục và không gặp vấn đề sức khỏe lâu dài. Nhưng nhiều người sẽ cần tới phẫu thuật không một thủ thuật khác trong vòng một năm tới.

Một số người bị đau lưng mãn tính không thuyên giảm sau vài tuần. Những người lớn tuổi mắc các bệnh thoái hóa như viêm khớp và loãng xương có thể có các triệu chứng tệ hơn theo thời gian. Phẫu thuật và các phương pháp điều trị khác có hiệu quả giúp những người bị nhiều chấn thương và có điều kiện sống tốt hơn.

Khi nào cần gặp bác sĩ về chứng đau thắt lưng?

Đau lưng dưới thường thuyên giảm khi được nghỉ ngơi và dùng thuốc giảm đau. Tình trạng đau lưng không thuyên giảm có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng hơn.

Gặp bác sĩ nếu có:

• Cơn đau không thuyên giảm sau khoảng 1 tuần chăm sóc tại nhà
• Cảm giác tê rần, yếu hoặc đau mông/chân
• Đau dữ dội hoặc co thắt cơ cản trở các sinh hoạt bình thường
• Sốt, sụt cân, các vấn đề về ruột hoặc bàng quang hoặc các triệu chứng không giải thích được khác

Hàng triệu người sống chung với chứng đau thắt lưng. Căng cứng, đau và hạn chế cử động có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Nhưng bạn có thể tránh đau lưng bằng cách duy trì cân nặng hợp lý và luôn vận động. Gặp với bác sĩ nếu cơn đau lưng không biến mất hoặc nếu bạn không thể thực hiện các hoạt động mà bạn yêu thích. Một số phương pháp điều trị có thể làm giảm cơn đau, giúp bạn đi lại tốt hơn và yêu đời hơn.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE 028.3535.4096 hoặc 028.3535.4098 – CSKH: 0867010908 hoặc đăng ký tư vấn  TẠI ĐÂY. 

ĐỘI NGŨ BÁC SĨ CHUYÊN GIA ĐẦU NGÀNH

——————–

TRUNG TÂM Y KHOA VẠN HẠNH

Tận tâm – Uy tín – Hiệu quả

Hotline: 028.3535.4096 – 028.3535.4098

CSKH: 0867 01 09 08

Mail: lienhe@ykhoavanhanh.vn

159 Trần Quốc Thảo, Phường 9, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh