Hiểu rõ và kiểm soát các yếu tố nguy cơ đột quỵ, bảo vệ sức khỏe

Đột quỵ là một tình trạng y tế nghiêm trọng, và có nhiều yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc bệnh này. Các yếu tố nguy cơ của đột quỵ có thể được chia thành hai nhóm chính: yếu tố nguy cơ không thể thay đổi và yếu tố nguy cơ có thể thay đổi hoặc kiểm soát được.

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ

1. Yếu tố nguy cơ không thể thay đổi

• Tuổi tác: Nguy cơ đột quỵ tăng lên theo tuổi, đặc biệt là sau 55 tuổi. Tuy nhiên, đột quỵ cũng có thể xảy ra ở người trẻ tuổi.
• Giới tính: Nam giới có nguy cơ đột quỵ cao hơn nữ giới, nhưng phụ nữ có xu hướng tử vong do đột quỵ cao hơn.
• Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người từng bị đột quỵ hoặc bệnh tim mạch, nguy cơ của bạn cũng sẽ cao hơn.
• Chủng tộc và dân tộc: Người gốc Phi, Tây Ban Nha, và các dân tộc bản địa ở Bắc Mỹ có nguy cơ đột quỵ cao hơn so với người da trắng.

2. Yếu tố nguy cơ có thể thay đổi hoặc kiểm soát được

• Cao huyết áp (Tăng huyết áp): Đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu cho đột quỵ. Kiểm soát huyết áp cao thông qua thay đổi lối sống và/hoặc dùng thuốc có thể làm giảm nguy cơ.
• Bệnh tim mạch: Các bệnh như bệnh mạch vành, rung nhĩ (atrial fibrillation), và suy tim có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Tiểu đường: Người bị tiểu đường có nguy cơ đột quỵ cao hơn do tổn thương mạch máu và tăng khả năng hình thành cục máu đông.
• Cholesterol cao: Mức cholesterol LDL cao và HDL thấp có thể dẫn đến xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Béo phì: Thừa cân và béo phì làm tăng nguy cơ đột quỵ thông qua việc ảnh hưởng đến huyết áp, cholesterol, và tăng nguy cơ mắc tiểu đường.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm hẹp mạch máu và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, dẫn đến đột quỵ.
• Lối sống ít vận động: Thiếu hoạt động thể chất làm tăng nguy cơ các yếu tố nguy cơ khác như béo phì, cao huyết áp, và tiểu đường.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn giàu muối, chất béo bão hòa, và ít trái cây, rau xanh có thể dẫn đến cao huyết áp và tăng nguy cơ đột quỵ.
• Uống rượu quá mức: Uống rượu bia quá mức có thể dẫn đến cao huyết áp và tăng nguy cơ đột quỵ.
• Stress và căng thẳng: Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến huyết áp và sức khỏe tim mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ.

3. Các yếu tố nguy cơ khác

• Tiền sử đột quỵ hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA): Người từng bị đột quỵ hoặc TIA có nguy cơ cao tái phát đột quỵ.
• Rối loạn lipid máu: Sự bất thường về mức lipid, bao gồm cả triglycerides và cholesterol, có thể góp phần vào sự hình thành mảng xơ vữa và cục máu đông.
• Ngưng thở khi ngủ (Sleep Apnea): Tình trạng ngưng thở khi ngủ có thể dẫn đến cao huyết áp và tăng nguy cơ đột quỵ.

Nhiều yếu tố nguy cơ của đột quỵ có thể được kiểm soát hoặc giảm thiểu thông qua thay đổi lối sống lành mạnh và điều trị y tế phù hợp. Đặc biệt, việc kiểm tra và quản lý các yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, tiểu đường, cholesterol cao, và duy trì cân nặng hợp lý, không hút thuốc, và duy trì hoạt động thể chất đều đặn có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ.

Theo khuyến cáo mới nhất của các tổ chức y tế, nếu một người có từ 2 yếu tố nguy cơ trở lên trong nhóm các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi hoặc kiểm soát được, họ nên đến khám và tư vấn với bác sĩ chuyên ngành về đột quỵ hoặc tim mạch.

Đọc thêm: 6 điểm nổi bật của máy chụp cộng hưởng từ (MRI) tại TTYK Vạn Hạnh Cần Thơ

Các yếu tố nguy cơ phổ biến cần lưu ý bao gồm:

• Cao huyết áp
• Bệnh tim mạch
• Tiểu đường
• Cholesterol cao
• Béo phì
• Hút thuốc lá
• Lối sống ít vận động
• Chế độ ăn uống không lành mạnh
• Uống rượu quá mức
• Ngưng thở khi ngủ (Sleep Apnea)

Nếu bạn nhận thấy mình có hai hoặc nhiều yếu tố nguy cơ trong danh sách trên, việc gặp bác sĩ chuyên ngành là rất quan trọng để kiểm soát tốt sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.

Lý do nên đi khám

• Đánh giá nguy cơ: Bác sĩ chuyên ngành có thể giúp đánh giá mức độ nguy cơ đột quỵ của bạn dựa trên tổng số các yếu tố nguy cơ mà bạn có, cũng như các yếu tố cá nhân khác như tuổi tác, giới tính, và tiền sử gia đình.
• Quản lý và điều trị: Bác sĩ có thể đề xuất các biện pháp quản lý và điều trị cụ thể cho từng yếu tố nguy cơ. Điều này có thể bao gồm thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường hoạt động thể chất, hoặc sử dụng thuốc.
• Phòng ngừa đột quỵ: Với sự theo dõi và tư vấn chuyên nghiệp, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc đột quỵ, ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn và duy trì sức khỏe tốt hơn.

Đọc thêm: Tầm soát đột quỵ cho người dưới 50 tuổi – TTYK Vạn Hạnh Cần Thơ