Tại Sao Stress Lại Gây Viêm Loét Dạ Dày?

Dạ dày là một phần quan trọng trong hệ tiêu hóa của cơ thể, chịu trách nhiệm tiêu hóa thức ăn và tạo ra các enzym để phân giải chất béo và protein. Một trong những vấn đề phổ biến liên quan đến dạ dày là viêm loét dạ dày, tình trạng niêm mạc của dạ dày bị tổn thương và hình thành các vết loét.

Mặc dù có nhiều nguyên nhân gây ra viêm loét dạ dày, lý do nhất định phải kể đến chính là stress. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu vì sao stress có thể gây ra viêm loét dạ dày.

Viêm loét dạ dày là gì? Nguyên nhân do đâu?

Viêm loét dạ dày tá tràng là tình trạng mà lớp niêm mạc bên ngoài của dạ dày tá tràng bị tổn thương và tiếp tục để lộ phần bên trong. Kết quả là, niêm mạc dạ dày dễ bị kích ứng và gây ra các triệu chứng thường gặp như đau bụng vùng thượng vị, khó tiêu, chán ăn, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn hoặc nôn, rối loạn phân, và đi ngoài phân đen.

Nguyên nhân gốc rễ của viêm loét dạ dày tá tràng là do mất cân bằng giữa các yếu tố bảo vệ (bao gồm chất nhầy, niêm mạc dạ dày và HCO3) và các yếu tố gây tổn hại cho niêm mạc (như HCl và Pepsin trong dịch vị dạ dày).

Có nhiều tác nhân gây ảnh hưởng hoặc góp phần vào sự mất cân bằng này, bao gồm:

• Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (vi khuẩn HP) trong dạ dày
• Stress và căng thẳng thường xuyên, kéo dài
• Chế độ ăn uống không đảm bảo khoa học
• Lạm dụng các loại thuốc chống viêm không chứa steroid
• Uống rượu bia, nghiện thuốc lá, hoặc thường xuyên dùng các chất kích thích.

Tại sao stress có thể gây viêm loét dạ dày?

Stress là trạng thái căng thẳng về mặt tâm lý và sinh lý mà chúng ta trải qua khi đối mặt với các tác động khó khăn hoặc áp lực từ môi trường xung quanh. Dưới đây là những lý do tại sao stress có thể khiến bạn dễ bị viêm loét dạ dày?

Thứ nhất, hệ tiêu hóa của chúng ta được điều khiển bởi hệ thần kinh ruột. Khi chúng ta trải qua căng thẳng, hệ thống thần kinh trung ương của cơ thể được kích hoạt, làm cho hoạt động tiêu hóa bị ảnh hưởng vì lưu lượng máu đến khu vực này giảm đi, ảnh hưởng trực tiếp đến các cơn co thắt của cơ bóp tiêu hóa và giảm sự tiết enzyme cần thiết cho quá trình tiêu hóa.

Điều này dẫn đến căng thẳng kéo dài có thể gây viêm nhiễm và nhiễm trùng hệ tiêu hóa, đặc biệt là nhiễm vi khuẩn HP.

Xem thêm tin tức về hệ tiêu hóa – gan mật

Thứ hai, khi chúng ta gặp stress, cơ thể phản ứng bằng cách tiết ra cortisol, một hormone căng thẳng. Việc tiết ra cortisol kéo dài có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe của chúng ta, bao gồm cả dạ dày.

Cortisol có thể ảnh hưởng đến dạ dày thông qua các cơ chế khác nhau. Đầu tiên, cortisol làm tăng tiết axit dạ dày. Khi cơ thể chịu căng thẳng, cortisol kích thích tuyến vú sữa tiết ra axit dạ dày nhiều hơn.

Mức axit tăng lên có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày và góp phần vào việc hình thành các vết loét, gây co thắt trong thực quản và các triệu chứng khó tiêu, ợ chua, ợ hơi, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trào ngược dạ dày – thực quản.

Ngoài ra, cortisol có khả năng làm suy yếu hệ miễn dịch. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng stress kéo dài có thể làm giảm khả năng chống lại vi khuẩn Helicobacter pylori, một loại vi khuẩn được liên kết với viêm loét dạ dày. Khi hệ miễn dịch bị suy yếu, vi khuẩn này có thể tấn công niêm mạc dạ dày một cách dễ dàng hơn, gây ra viêm loét và các vấn đề khác.

Thứ ba, stress có thể làm thay đổi hành vi ăn uống và lối sống không lành mạnh. Trong những khoảng thời gian căng thẳng, nhiều người có xu hướng ăn nhiều hơn, hoặc chán ăn, bỏ bữa, hay “thèm” ăn những thực phẩm không tốt cho dạ dày như thức ăn nhanh và thức ăn có nhiều chất béo. Chế độ ăn uống như vậy góp phần vào việc tạo ra môi trường không thuận lợi cho dạ dày và tăng nguy cơ viêm loét.

Cuối cùng, stress cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình tuần hoàn máu của cơ thể. Khi chúng ta đối mặt với stress, hệ thống thần kinh tự động của cơ thể phản ứng bằng cách kích thích cơ chế “chiến đấu hoặc chạy trốn”.

Trong quá trình này, cơ thể sẽ tăng cường dòng máu đến các cơ và các bộ phận quan trọng khác như não, giảm dòng máu đến dạ dày và hệ tiêu hóa. Như đã đề cập ở trên, việc giảm cung cấp máu và dưỡng chất đến dạ dày có thể làm suy yếu niêm mạc dạ dày và tạo điều kiện thuận lợi cho viêm loét xảy ra.

Tóm lại, stress có thể gây viêm loét dạ dày thông qua một số cơ chế khác nhau. Sự tiết ra cortisol kéo dài, tăng tiết axit dạ dày, suy yếu hệ miễn dịch, thay đổi hành vi ăn uống không lành mạnh và sự thay đổi trong quá trình tuần hoàn máu đều có thể đóng góp vào việc hình thành viêm loét dạ dày.

Trên thực tế, không phải tất cả các trường hợp stress, căng thẳng đều gây ra loét dạ dày, viêm dạ dày, nhưng chắc chắn rằng khi bị stress, căng thẳng có thể khiến hoạt động hệ tiêu hóa trở nên tồi tệ hơn. Và nếu tình trạng này cứ diễn ra liên tục trong thời gian dài, hậu quả sẽ gây ra viêm loét dạ dày.

Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Để duy trì sức khỏe dạ dày, hạn chế căng thẳng là một yếu tố quan trọng. Có nhiều phương pháp giảm stress hiệu quả như tập thể dục, yoga và thiền, và duy trì một lối sống cân đối với chế độ ăn uống lành mạnh, nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ đủ giấc, thường xuyên thăm khám bác sĩ định kỳ.

Đồng thời, nếu bạn có các triệu chứng của viêm loét dạ dày như đau dạ dày, buồn nôn, khó tiêu, hoặc xuất huyết dạ dày, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chăm sóc và bảo vệ sức khỏe dạ dày sẽ giúp bạn duy trì cuộc sống khỏe mạnh, tránh những vấn đề liên quan đến viêm loét dạ dày.