Nhân viên y tế và những vấn đề sức khỏe tâm thần

Đại dịch COVID-19, với những hệ lụy về sức khỏe và kinh tế, đã phơi bày một thực tế đáng suy ngẫm: những “người hùng thầm lặng”, những người đang ngày đêm chiến đấu để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, cũng đang phải đối mặt với những vấn đề sức khỏe tâm thần đáng lo ngại. Chúng ta dường như quên mất rằng, nhân viên y tế, những lực lượng thiết yếu trong công cuộc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cộng đồng đã và đang đối mặt hàng ngày với những áp lực, rủi ro, căng thẳng, thách thức trong công việc, và cả cuộc sống.

Gánh nặng trên vai những người hùng thầm lặng: Thực trạng đáng lo ngại

Ngay cả trước đại dịch, các bác sĩ và nhân viên y tế đã phải đối mặt với vô vàn áp lực. Điều kiện làm việc đầy thử thách, những tình huống khó xử về mặt đạo đức và môi trường làm việc căng thẳng… là những yếu tố làm tăng khả năng mắc các tình trạng sức khỏe tâm thần của bác sĩ, nhân viên y tế. Với đặc thù nghề nghiệp, nhân viên y tế thường phải đối mặt với áp lực công việc, dẫn đến kiệt quệ về thể chất và tinh thần.

Đại dịch COVID-19 ập đến như một cơn bão, khiến những áp lực này tăng lên gấp bội. Các bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế phải đối mặt với nguy cơ lây nhiễm cao, chứng kiến sự đau đớn và mất mát của bệnh nhân, đồng thời phải làm việc quá sức trong điều kiện thiếu thốn trang thiết bị và nhân lực.

Những con số biết nói đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng sức khỏe tâm thần của lực lượng y tế. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính ít nhất 1/4 số nhân viên y tế trên toàn cầu đã trải qua các triệu chứng lo âu, trầm cảm và kiệt sức trong giai đoạn từ tháng 1 năm 2020 đến tháng 4 năm 2022. Đáng báo động hơn, tình trạng này không hề có dấu hiệu thuyên giảm kể từ đó. Tại Việt Nam, một khảo sát tại Bệnh viện Hùng Vương vào cuối năm 2021 cũng cho thấy gần 1/4 nhân viên có biểu hiện trầm cảm và gần 1/2 có biểu hiện lo âu.

Đọc thêm: Điều trị mất ngủ không dùng thuốc bằng CBT – i và rTMS

Sức khỏe tâm thần của nhân viên y tế: Nền tảng cho một hệ thống y tế vững mạnh

Theo Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO), sức khỏe tâm thần là nền tảng cho sự khỏe mạnh và hoạt động hiệu quả của các cá nhân. Sức khỏe tâm thần không chỉ là trạng thái không có rối loạn tâm thần, mà còn bao gồm khả năng suy nghĩ, học hỏi và hiểu được cảm xúc của một người và phản ứng của người khác.

Sức khỏe tâm thần là một trạng thái cân bằng, cả bên trong cơ thể và với môi trường. Các yếu tố thể chất, tâm lý, xã hội, văn hóa, tinh thần và các yếu tố liên quan khác đều tham gia vào việc tạo ra sự cân bằng này. Có mối liên hệ không thể tách rời giữa sức khỏe tâm thần và thể chất. Một người có sức khỏe thể chất và tâm thần tốt sẽ có khả năng đối phó với những căng thẳng trong cuộc sống, làm việc hiệu quả, xây dựng các mối quan hệ lành mạnh và đóng góp tích cực cho cộng đồng.

Sự thờ ơ đối với sức khỏe tâm thần của nhân viên y tế không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân họ, mà còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho toàn hệ thống y tế và cho cả cộng đồng. Nhân viên y tế kiệt quệ về tinh thần sẽ khó lòng cung cấp dịch vụ chăm sóc tốt nhất cho bệnh nhân. Tỷ lệ vắng mặt, nghỉ việc và thậm chí là hành vi tự hại trong ngành y cũng gia tăng đáng kể, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nhân lực vốn đã căng thẳng.

Để giải quyết cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần trong ngành y, cần có sự chung tay của toàn xã hội. Đã đến lúc chúng ta cần hành động để bảo vệ những người hùng thầm lặng này, những người đã và đang hy sinh rất nhiều để bảo vệ sức khỏe của chúng ta. Bằng cách đầu tư vào sức khỏe tâm thần của đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế, chúng ta không chỉ đang bảo vệ họ mà còn đang bảo vệ tương lai của hệ thống y tế và của cả cộng đồng.