Đo mật độ xương là gì? Ai nên kiểm tra mật độ xương?

Đo mật độ xương (BMD) là vấn đề rất được quan tâm ở người cao tuổi.Vì việc đo mật độ xương sẽ giúp phát hiện sớm được bệnh loãng xương – là một bệnh có diễn biến thầm lặng và rất dễ dẫn đến gãy xương, gây tàn phế và tốn kém nhiều trong chữa trị.

Nhưng nếu bạn vẫn lo sợ xương của mình có nguy cơ bị loãng xương thì vẫn có thể tiến hành đo mật độ xương sẽ giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị hiệu quả.

Mật độ xương là gì? Đo lường như thế nào?

Đo mật độ xương (BMD) là một kĩ thuật sử dụng tia X để đo độ “cứng cáp” của một đoạn xương được chọn làm xét nghiệm. Việc đánh giá sẽ dựa trên thông số đo lường lượng canxi và khoáng chất có trong xương.

Các xương thường được kiểm tra nhất là ở cột sống, hông và đôi khi là cẳng tay. Những vị trí dễ va chạm này nếu có mật độ xương thấp do rơi vào tình trạng khối lượng xương giảm sẽ khiến cho xương trở nên giòn và dễ gãy hơn.

Kết quả đo mật độ xương

Xét nghiệm đo mật độ xương sẽ cho ra 2 kết quả T – score và Z – score.

Chẩn đoán loãng xương dựa vào chỉ số T – score để đối chiếu mật độ xương của người bệnh tại thời điểm đo với đối trượng của quần thể mẫu có cùng đặc điểm sinh lý khi mật độ xương đạt tối đa.

T – score	Ý nghĩa
T-score ≥ -1	Mật độ xương bình thường
-2.5 < T-score < -1	Thiếu xương và có nguy cơ mắc bệnh loãng xương
T-score ≤ -2.5	Loãng xương

→ T – score càng âm nhiều mức độ loãng xương càng cao

Z – score cũng sẽ đối chiếu mật độ xương của người bệnh tại thời điểm đo với hệ số tiêu chuẩn mật độ xương của người có cùng giới tính, độ tuổi, chiều cao, cân nặng và cùng chủng tộc. Nếu điểm Z cao hơn hoặc thấp hơn đáng kể so với mức trung bình, người bệnh có thể cần các bài kiểm tra bổ sung để xác định nguyên nhân của vấn đề liên quan đến bệnh loãng xương.

Vì sao nên đo mật độ xương?

Hàm lượng khoáng chất trong xương càng cao, xương càng đặc. Vì xương càng dày thì càng chắc khỏe và ít có khả năng bị gãy hơn. Ngược lại, hàm lượng khoáng chất trong xương thấp (thấp hơn mức trung bình), xương càng yếu và có thể gãy khi có bất kỳ va chạm nhẹ nào xảy ra.

Do đó, việc thực hiện đo mật độ xương (BMD) sớm sẽ giúp phát hiện các dấu hiệu xương dễ gãy và mất xương ở mọi độ tuổi có nguy cơ mắc bệnh loãng xương.

Đặc biệt, cần lưu ý ở người lớn tuổi, các biến chứng gãy xương do loãng xương thường rất nghiêm trọng và cần được chẩn đoán sớm nhất có thể để phòng ngừa và ngăn tình hình bệnh chuyển biến nặng hơn.

Lợi ích khi đo mật độ xương trong chẩn đoán bệnh loãng xương:

Xác định được tỷ lệ mất xương
Dự đoán khả năng gãy xương trong tương lai
Phát hiện khả năng loãng xương dẫn đến gãy xương từ trước đó
Theo dõi và đưa ra hướng điều trị loãng xương hiệu quả

Đối tượng cần kiểm tra và đo mật độ xương (BMD)

Những đối tượng có nguy cơ cao bị loãng xương và cần được kiểm tra BMD sớm:

Phụ nữ giai đoạn mãn kinh có chu kỳ kinh nghiệm không đều
Chế độ ăn uống không khoa học
Thiếu vận động
Lối sống không phù hợp, sử dụng chất kích thích, rượu, bia, thuốc lá, cà phê…
Yếu tố gia đình có tiền sử bị loãng xương
Đã từng bị gãy xương
Người mắc một số bệnh mãn tính như viêm khớp dạng thấp, đái tháo đường…

Loãng xương hậu Covid 19

Tình trạng loãng xương hậu Covid được ghi nhận là tăng ở ngưỡng rất cao sau tâm dịch vì hầu hết bệnh nhân cách ly trong nhà trong một thời gian dài, nên không cung cấp đủ được lượng Vitamin D cần thiết; đồng thời, nảy sinh thói quen lười vận động khiến xương bị yếu đi và làm giảm chỉ số BMD.

Những điều cần lưu ý trước khi đo mật độ xương

Báo với bác sĩ nếu trước đó người bệnh đã thực hiện một số xét nghiệm có sử dụng thuốc cản quang , đồng vị phóng xa… (có thể đo BMD sau 7 ngày)
Kỹ thuật này không được khuyến khích cho phụ nữ mang thai, nên người bệnh hãy thông tin cho bác sĩ biết tình trạng thai kỳ ngay cả khi bản thân đang nghi ngờ đang mang thai
Người bệnh cần tránh uống bổ sung canxi ít nhất 24 giờ trước khi tiến hành kiểm tra mật độ xương

Xem thêm

Cách chữa đau lưng ở phụ nữ

TRUNG TÂM Y KHOA VẠN HẠNH

Tận tâm – Uy tín – Hiệu quả

Hotline: 028.3535.4096 – 028.3535.4098