ZONA THẦN KINH (GIỜI LEO): ĐAU ĐỚN DAI DẴNG, BIẾN CHỨNG “KHÔN LƯỜNG”

Zona thần kinh không chỉ là bệnh ngoài da thông thường mà còn là “kẻ thù” của hệ thần kinh. Với những cơn đau dữ dội, dai dẳng và nguy cơ biến chứng cao, zona thần kinh đang trở thành nỗi ám ảnh của nhiều người. Vậy zona thần kinh là gì? Bệnh này nguy hiểm như thế nào? Cùng tìm hiểu ngay sau đây!

ZONA thần kinh là gì?

Zona thần kinh, hay còn gọi là giời leo, là một bệnh do virus Varicella-zoster gây ra. Đây là loại virus cũng gây ra bệnh thủy đậu. Sau khi khỏi bệnh thủy đậu, virus không biến mất mà “ẩn mình” trong các hạch thần kinh. Khi hệ miễn dịch của cơ thể suy yếu, virus này có thể “thức giấc” và gây ra bệnh zona thần kinh.

Lần đầu tiên một người bị nhiễm virus này, họ sẽ mắc thủy đậu, chứ không phải zona.

Đặc điểm của bệnh zona thần kinh

Tác nhân gây bệnh “tiềm ẩn”: Không giống như nhiều bệnh nhiễm trùng khác, zona thần kinh không phải do lây nhiễm virus từ bên ngoài. Tác nhân gây bệnh đã tồn tại sẵn trong cơ thể và chỉ “trỗi dậy” khi hệ miễn dịch suy giảm.

Khả năng tái phát: Zona thần kinh có thể tái phát nhiều lần trong đời, mặc dù thường không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng lại ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe và thẩm mỹ.

Triệu chứng đặc trưng: Bệnh đặc trưng bởi các vết phát ban đỏ trên da, sau đó hình thành dải mụn nước thường ở một bên của cơ thể. Người bệnh có cảm giác đau rát do dây thần kinh bị tổn thương. Mặt, cổ, tai, lưng là vị trí thường bị zona thần kinh nhất.

Triệu chứng toàn thân: Đi kèm với dấu hiệu phát ban, nổi mụn nước ngoài da, người bệnh còn có thể gặp một số triệu chứng toàn thân khác như: nhức đầu, sốt, mệt mỏi, yếu cơ, ớn lạnh, nhạy cảm với ánh sáng,…

Các biến chứng nguy hiểm của bệnh zona thần kinh 

Zona thần kinh không chỉ gây ra những cơn đau rát khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị đúng cách. Bạn có biết, Zona thần kinh có thể dẫn đến:

Đau thần kinh sau zona (Postherpetic neuralgia – PHN)

Đây là biến chứng phổ biến nhất, gây đau kéo dài ngay cả sau khi phát ban đã khỏi.

• Xảy ra khi virus VZV làm tổn thương dây thần kinh.
• Đau có thể kéo dài vài tháng đến vài năm, thường là kiểu đau rát, nhói, hoặc dị cảm, đau nhói trong sâu, làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.
• Nguy cơ cao hơn ở người > 50 tuổi 

Zona tai (Ramsay Hunt Syndrome – Hội chứng Ramsay Hunt)

 Zona ở vùng tai có thể gây liệt mặt, mất thính lực.

• Do virus tấn công dây thần kinh số VII (thần kinh mặt) và dây thần kinh số VIII (thính giác – tiền đình).
• Triệu chứng gồm:
  • Liệt mặt kiểu ngoại biên (giống liệt Bell’s palsy).
  • Ù tai, giảm thính lực, chóng mặt.
  • Phát ban và mụn nước trong ống tai.

Zona mắt (Herpes Zoster Ophthalmicus)

Zona ở vùng mắt có thể gây mất thị lực nếu không điều trị kịp thời.

• Gây viêm giác mạc, viêm màng bồ đào, loét giác mạc.
• Có thể gây tăng nhãn áp → tổn thương dây thần kinh thị giác, dẫn đến mù vĩnh viễn.
• Dấu hiệu quan trọng: mụn nước xuất hiện ở đầu mũi (dấu hiệu Hutchinson).

Nhiễm trùng da và sẹo

Vùng da bị zona có thể bị nhiễm trùng do vi khuẩn (tụ cầu, liên cầu) và để lại sẹo.

• Nếu nhiễm trùng nặng, có thể gây viêm mô tế bào, hoại tử da.

Viêm não – màng não do zona (Herpes zoster encephalitis/meningitis)

Biến chứng hiếm nhưng nguy hiểm, thường gặp ở người suy giảm miễn dịch.

• Biểu hiện: nhức đầu dữ dội, sốt cao, lú lẫn, co giật, hôn mê.

Viêm tủy sống do zona (Herpes zoster myelitis)

Virus VZV có thể tấn công tủy sống, gây yếu liệt tay chân hoặc rối loạn cảm giác.

• Thường xảy ra khoảng 1-2 tuần sau phát ban zona.
• Có thể gây yếu chi, tiểu không tự chủ, hoặc mất phản xạ gân xương.

Zona lan tỏa (Disseminated zoster)

Biến chứng nguy hiểm, thường gặp ở người suy giảm miễn dịch (HIV/AIDS, ung thư, đang hóa trị…).

• Phát ban zona lan rộng như thủy đậu khắp cơ thể.
• Virus có thể xâm nhập phổi, gan, não, gây viêm phổi, viêm não hoặc suy đa cơ quan

Phương pháp phòng bệnh hiệu quả nhất

Phương pháp phòng bệnh hiệu quả nhất là chủ động tiêm VẮC XIN PHÒNG BỆNH ZONA THẦN KINH (GIỜI LEO). Ngoài ra, duy trì lối sống khỏe mạnh, ăn uống điều độ sẽ củng cố hàng rào bảo vệ cơ thể, ngăn chặn sự phát triển của mầm bệnh tiềm ẩn. 

Ngay khi phát hiện các dấu hiệu của Zona thần kinh, người bệnh cần phải sớm liên hệ với bác sĩ để được thăm khám, điều trị phù hợp.

Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại, Trung tâm Y khoa Vạn Hạnh cam kết đồng hành cùng bạn trên hành trình chăm sóc sức khỏe. Đặt lịch thăm khám ngay hôm nay để trải nghiệm dịch vụ tận tâm và chuyên nghiệp tại đây!

(*) TÀI LIỆU THAM KHẢO: Uptodate 2024