Mất ngủ kéo dài có phải là dấu hiệu của trầm cảm không?
Mất ngủ kéo dài có thể là triệu chứng của trầm cảm, nhưng nó cũng có thể được gây ra bởi nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như căng thẳng, lo âu, stress, bệnh lý thần kinh hoặc sử dụng chất kích thích.
Mất ngủ kéo dài do trầm cảm
Khi bị trầm cảm, các quá trình hóa học trong não có thể bị ảnh hưởng, gây ra một loạt các triệu chứng như mất ngủ, mệt mỏi và suy giảm tinh thần.
Trong trường hợp của trầm cảm, mất ngủ xảy ra do các tác động của các hormone stress và các chất hóa học não khác, gây ra sự rối loạn về giấc ngủ và làm cho bệnh nhân thường thức dậy sớm vào buổi sáng và không thể ngủ lại; thường đi kèm với những triệu chứng khác, chẳng hạn như suy giảm tinh thần, mất cảm giác hứng thú và niềm vui, mệt mỏi, giảm cân và sự chậm trễ trong hoạt động.
Mất ngủ kéo dài do nguyên nhân khác
Nếu đã loại bỏ được trầm cảm là nguyên nhân gây ra mất ngủ, sau khi làm các xét nghiệm chẩn đoán, bác sĩ có thể sẽ tiến hành một số bài kiểm tra và đánh giá khác để xác định liệu chứng mất ngủ kéo dài của bệnh nhân có thể đến từ các nguyên nhân phổ biến khác sau đây:
- Stress và căng thẳng:
Lo lắng, áp lực công việc, các sự kiện cuộc sống quan trọng hoặc các tình huống căng thẳng có thể làm cho não hoạt động không đúng cách, gây ra mất ngủ.
- Rối loạn cảm giác chân:
Rối loạn cảm giác chân, hay hội chứng chân không yên, là một bệnh lý thường gặp và có thể gây ra mất ngủ.
- Môi trường giấc ngủ:
Môi trường ngủ không thoải mái, nhiễm độc khí, ánh sáng quá mức, tiếng ồn hay nhiệt độ không phù hợp cũng có thể làm cho giấc ngủ bị gián đoạn.
- Sử dụng chất kích thích:
Việc sử dụng các chất kích thích như caffeine, nicotine hay các loại thuốc giảm đau có chứa caffeine hoặc pseudoephedrine trước khi đi ngủ có thể gây ra mất ngủ.
- Bệnh lý và các vấn đề sức khỏe khác:
Các bệnh lý như rối loạn giấc ngủ, bệnh tiểu đường, bệnh tim, bệnh gan, bệnh thận, bệnh đường hô hấp hoặc đau lưng có thể làm cho giấc ngủ bị gián đoạn.
- Các vấn đề tâm lý khác:
Lo âu, và các rối loạn tâm thần khác có thể gây ra mất ngủ kéo dài.
Các phương pháp điều trị mất ngủ kéo dài và trầm cảm tại TTYK Vạn Hạnh
→ Các phương pháp điều trị mất ngủ kéo dài:
Điều trị mất ngủ kéo dài ngoài sử dụng các loại thuốc uống đặc trị kết hợp với Liệu pháp hành vi CBT, người bệnh nếu được xác định nguyên nhân gây mất ngủ kéo dài gây ra bởi trầm cảm hoặc bởi bệnh lý và các vấn đề sức khoẻ khác, cần được thăm khám và điều trị ngay các triệu chứng, hoặc tiếp tục tích cực điều trị để có được kết quả cải thiện tốt nhất.
→ Các phương pháp điều trị trầm cảm:
1. Thuốc: Những loại thuốc được sử dụng để điều trị trầm cảm bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần và một số thuốc ổn định tâm trạng khác. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc phải được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa.
2. Tâm lý học: Có nhiều phương pháp tâm lý học hiệu quả để điều trị trầm cảm, bao gồm:
- Liệu pháp hành vi (CBT): Đây là phương pháp tâm lý học tiêu chuẩn được sử dụng phổ biến để điều trị trầm cảm. Nó tập trung vào việc thay đổi suy nghĩ và hành vi của bệnh nhân để giúp họ cảm thấy tốt hơn.
- Điều trị hướng nội: Phương pháp này tập trung vào việc giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn về bản thân và tìm ra những giá trị và mục đích sống của mình.
- Điều trị hướng ngoại: Phương pháp này tập trung vào việc giúp bệnh nhân tập trung vào các hoạt động xã hội và các mối quan hệ để giúp họ cảm thấy tốt hơn.
3. Thay đổi lối sống: Thay đổi lối sống là một phương pháp quan trọng để giúp kiểm soát trầm cảm. Bao gồm tập thể dục thường xuyên, ăn uống lành mạnh và duy trì một giấc ngủ đầy đủ.
4. Kích thích từ trường xuyên sọ (rTMS) – công nghệ y học mới trong điều trị trầm cảm các giai đoạn từ nhẹ đến nặng, được FDA chấp nhận cho áp dụng điều trị từ năm 2008. Có tác dụng giảm các triệu chứng bệnh nhưng không dùng thuốc, không xâm lấn, “cân bằng não bộ” và rất ít tác dụng phụ. Đặc biệt, trong quá trình ứng dụng rTMS tại TTYK Vạn Hạnh từ tháng 07 năm 2021 đến nay, đã có nhiều bệnh nhân phản hồi về việc các triệu chứng mất ngủ của họ được giảm đáng kể. Vì thế, hiện đây là liệu pháp tiên tiến được xem là có tiềm năng trong điều trị trầm cảm và các rối loạn tâm thần có liên quan.
Song, cụ thể việc kết hợp các phương pháp này với nhau sẽ do chỉ định của bác sĩ.
Nếu bạn nhận thấy tình trạng mất ngủ của bản thân có dấu hiệu bất ổn, kéo dài, kèm theo đó là các triệu chứng của trầm cảm, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý học để đưa ra chẩn đoán và điều trị phù hợp nhé.
* Các bác sĩ chuyên khoa tâm thần kinh điều trị mất ngủ và trầm cảm tại TTYK Vạn Hạnh:
- BS CKI Nguyễn Đào Uyên Trang
- BS CKI Trần Nguyễn Khánh Minh
- BS CKI Đào Thị Thu Hương
- Chuyên gia tâm lý Nhiêu Quang Thiện Nhân