Dựa trên những nghiên cứu về đặc tính “nhân đôi” của tế bào gốc, các kỹ thuật nuôi cấy và trích xuất tế bào gốc ra đời và phát triển thành các phương pháp chữa trị mới theo hướng “bảo tồn” đối với các trường hợp bệnh “lão hóa”.

Trong đó, việc chữa trị thoái hóa khớp bằng cũng có các bước tiến lớn trong thử nghiệm và hiện đang được ứng dụng điều trị mang lại hiệu quả vượt trội tại các cơ sở có phòng thí nghiệm tế bào gốc.

Tìm hiểu và phân loại tế bào gốc

Tế bào gốc nói chung là dạng tế bào có khả năng để phát triển thành các loại tế bào chuyên biệt trong cơ thể. Chúng được sử dụng để thay thế các tế bào và mô đã bị tổn thương hoặc mất đi do quá trình cơ thể bị lão hóa hoặc bệnh tật.

Có 3 loại tế bào gốc chính:

Tế bào gốc phôi (ESC): được lấy từ khối tế bào bên trong của phôi nang và có thể biến đổi thành bất kỳ tế bào nào trong cơ thể.

Tế bào gốc đặc hiệu cho mô (TSSC): chuyên biệt hơn các ESC. Các tế bào gốc này có thể tạo ra các loại tế bào khác nhau cho mô hoặc cơ quan cụ thể mà chúng sống.

Ví dụ: Các TSSC tạo máu trong tủy xương có thể tạo ra các tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Tuy nhiên, TSSC tạo máu không tạo ra tế bào gan, phổi hoặc não và các TSSC trong các mô và cơ quan khác không tạo ra tế bào hồng cầu hoặc bạch cầu hoặc tiểu cầu.

** Tế bào gốc trung mô (MSC)** được tìm thấy ở nhiều loại mô trong cơ thể của người trưởng thành, bao gồm mô mỡ (chất béo), tủy xương, mô dây rốn, máu, gan, tủy răng và da.

Do tế bào gốc trung mô là các tế bào được phân lập từ mô đệm, mô liên kết bao quanh các mô và các cơ quan khác nên còn được gọi là “tế bào gốc mô đệm”.

Các MSC đầu tiên được phát hiện trong tủy xương và đã được chứng minh là có khả năng tạo ra các tế bào thuộc dòng trung bì như:

• Osteoblasts (tế bào xương)
• Chondrocytes (tế bào sụn)
• Myocytes (tế bào cơ)
• Adipocytes (tế bào mỡ)

Công dụng của tế bào gốc trong điều trị thoái hóa khớp

So với các phương pháp chủ yếu điều trị triệu chứng hiện nay, việc điều trị thoái hóa khớp sẽ giúp tác động tới sụn khớp theo hướng bảo tồn khớp một cách tự nhiên, tương tự với tiêm PRP trong điều trị các bệnh cơ xương khớp.

Tuy nhiên, việc tiêm Tế bào gốc sẽ mang lại công dụng vượt trội hơn – đó là không chỉ có tác dụng bảo vệ và thúc đẩy tự chữa lành sụn khớp mà nó còn có khả năng gia tăng tái tạo sụn khớp theo hướng “trẻ hóa”, bằng cách liên tục sản sinh các tế bào mới để thay thế các tế bào bị “lão hóa”, với mục đích “đảo ngược” dần tình trạng thoái hóa theo thời gian.

Theo đó, các công dụng chính của tế bào gốc trong điều trị thoái khớp bao gồm:

• Giảm viêm và đau khớp
• Bảo vệ sụn khớp hiện có
• Giảm dần sự tiến triển của bệnh thoái hóa khớp theo các giai đoạn
• Thúc đẩy quá trình sửa chữa và có khả năng tái tạo các tế bào sụn khớp mới

Chữa các bệnh thoái hóa khớp với tế bào gốc trung mô (MSC)

Nhóm tế bào gốc được ứng dụng vào điều trị các bệnh thoái hóa khớp là Tế bào gốc trung mô (MSC). Các bác sĩ sẽ trích xuất các MSC từ máu, tủy xương hoặc mô mỡ của người bệnh và trộn với huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) để tiêm trực tiếp vào chỗ khớp bị thoái hóa.

(Lưu ý: một số vị trí khớp bị thoái hóa bác sĩ sẽ cần biết chính xác khu vực tiêm, nên bệnh nhân có thể sẽ được yêu cầu làm các xét nghiệm hình ảnh trước khi tiến hành điều trị với tế bào gốc)

Vì sao tế bào gốc trung mô (MSC) được lựa chọn thay vì các nhóm tế bào khác?

Lịch sử nghiên cứu Tế bào gốc đã cho thấy một số bằng chứng cho việc:

Tế bào gốc phôi (ESC), với cơ chế lấy “tài nguyên” từ phôi nang nên luôn vấp phải vô số các vấn đề về đạo đức và pháp lý.

Theo nhiều nghiên cứu trước đó đã chỉ ra được sự “vô nhân tính” của ESC – là ngoài việc phôi người vài ngày tuổi phải bị hủy bỏ để sau đó mới có được các tế bào gốc, ESC còn bị chỉ trích vì gây ra các khối u sau khi được cấy ghép vào cơ thể.

Vào tháng 8/2001, ESC đã chính thức bị cấm nghiên cứu tại tất cả các bang ở Mỹ và dưới sự chỉ định của tổng thống Bush.

Về TSSC, Tế bào gốc đặc hiệu cho mô rất khó tìm thấy trong cơ thể người và chúng dường như không tự đổi mới trong quá trình nuôi cấy dễ dàng như tế bào gốc phôi.

Tuy nhiên, nghiên cứu về các tế bào này đã nâng cao kiến thức chung của ngành y học về sự phát triển bình thường, những gì thay đổi trong quá trình lão hóa, và những gì xảy ra với chấn thương và bệnh tật.

Tế bào gốc trung mô (MSC) vẫn được duy trì nghiên cứu và đã được ứng dụng vào nhiều phương pháp chữa trị hiện nay.

Sau khi những nghiên cứu về ESC buộc phải dừng lại, nhiều nhà khoa học bắt đầu nhận ra rằng con người hoặc những sinh vật trưởng thành khác có tế bào gốc ngay trong chính mô mỡ và tủy xương của cơ thể được gọi là MSC.

Từ đó, MSC được thực hiện “đào sâu” và triển khai thành các liệu pháp trong chữa trị bệnh cơ xương khớp, đặc biệt là các bệnh về thoái hóa khớp.